Veranderingen mestwetgeving 2023

Voorheen was dit niet zo, wat leidde tot onbegrijpelijke sancties of boetes bij naleving van de regels. De belangrijkste wijzigingen op een rij:

1. Verruimen uitrijdperiode vaste strorijke mest op gras- en bouwland op zand en lössgronden

Voor grasland en bouwland gelegen op zand- en lössgronden is de uitrijdperiode van vaste strorijke mest met één maand verruimd. Voorheen liep deze periode van 1 februari tot en met september en dit wordt nu van 1 januari tot en met 1 september.

2. Verkorten uitrijdperiode drijfmest of vloeibaar zuiveringsslib op bouwland 

Op bouwland (alle grondsoorten) is de eerste datum waarop drijfmest of vloeibaar zuiveringsslib mag worden uitgereden met één maand verkort. De periode waarin niet mag worden uitgereden, wijzigt van 1 augustus tot en met 15 februari naar 1 augustus tot en met 15 maart.

Voor een aantal gewassen, zoals boerenkool, aardappelen, granen, broccoli en bloembollen, is bemesting in de periode van 16 februari tot en met 15 maart nodig vanwege de fysiologische ontwikkeling van de plant. Daarom zijn de gewassen die vroege bemesting nodig hebben, uitgezonderd van het verbod in die periode. De definitieve lijst van gewassen staat op de website van RVO.

3. Verplichte gewasrotatie met rustgewassen op zand- en lössgronden

Op alle percelen landbouwgrond op zand- en lössgronden geldt een rotatieschema waarbij eens in de vier jaar een rustgewas wordt toegepast, de zogeheten 1:4 rotatie rustgewassen. Daarmee wordt aangesloten op de looptijd van het zevende actieprogramma. Dit rotatieschema kan zowel op perceelniveau door de jaren heen als door middel van strokenteelt op een perceel binnen een jaar worden toegepast. Dit geldt op zand- en lössgronden op alle percelen, dus ook bij graasdierhouders. De lijst met rustgewassen staat op de website van RVO. 

4. Afbouw derogatie begint in 2023

In 2023 gaat de gebruiksnorm voor stikstof uit dierlijke mest op derogatiebedrijven met tien kilo omlaag. In 2023 geldt voor bedrijven met minimaal 80% grasland op zand en löss in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg een maximale stikstofnorm uit dierlijke mest van 220 kilo per hectare. In de overige gebieden mag maximaal 240 kilo stikstof uit dierlijke mest worden gebruikt. 

Naast de gebruiksnormen zijn ook de voorwaarden voor het bemonsteren van grond aangescherpt. Derogatiebedrijven moeten vanaf 2023 een grondmonster per vijf hectare laten steken. Op percelen groter dan vijf hectare moeten dus meerdere monsters worden genomen. 

Op dit moment is er nog onduidelijkheid over de aanmeldperiode voor 2023. LNV moet eerst zogeheten ‘nutriëntenvervuilde’ gebieden (NV-gebieden) aanwijzen waar ook de lage norm geldt, en aanvullende normen opstellen voor grasland scheuren en de plicht voor een vanggewas na mais.

5. Verplichte bufferstroken

Vanaf 2023 is het niet alleen voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) verplicht om bufferstroken langs alle waterlopen te hebben, maar ook voor het 7e actieprogramma. Daarmee vervalt de mestplaatsingsruimte dit jaar al op bufferstroken. Dit is een conclusie van een discussie met de Europese Commissie. 

De breedte van de bufferstrook hangt af van het type waterloop. Er zijn vijf types: ecologisch kwetsbare waterlopen, waterlopen die vallen onder de Kaderrichtlijn Water (KRW), KRW watervoerende sloten van tien meter breed of smaller, overige waterlopen en droge sloten. Voor overige waterlopen en droge sloten geldt als hoofdregel een breedte van respectievelijk drie en één meter voor de bufferstrook. De andere waterlopen hebben als hoofdregel een breedte van drie meter. Beslaan de bufferstroken samen meer dan 4% van het topografisch perceel? Dan mogen de bufferstroken soms smaller zijn. RVO berekent dat voor u en past de betreffende bufferstroken daarop aan. Er is één uitzondering op deze breedtes, namelijk als de verplichte teeltvrije zone breder is dan de bufferstrook. 

Bufferstroken en teeltvrije zones mogen niet bemest worden. Ook het gebruik van biociden en chemische gewasbeschermingsmiddelen is niet toegestaan. Het beweiden, maaien en oogsten van de bufferstrook is toegestaan, behalve als deze wordt ingezet voor GLB ECO-activiteit groene braak en/of bufferstrook met kruiden op bouwland als niet-productief areaal.

Gecombineerde opgave 2023

Vóór 15 mei 2023 moet  je de Gecombineerde opgave invullen. De toevoeging van het intekenen van bufferstroken en landschapselementen, de keuzes in de eco-regeling en de extra vragen zorgen ervoor dat het invullen van de opgave meer tijd in beslag neemt dan je gewend was. Begin daarom op tijd en laat je niet verrassen.

Aanmelding GLB 2023

In de Gecombineerde opgave geeft je gegevens door voor de landbouwtelling en mestwetgeving. Naast de uitbetaling van de basispremie, eco-regeling en extra betaling jonge landbouwers, kun je ook andere subsidies aanvragen en aangeven of je in aanmerking wil komen voor het diergezondheidsfonds of fosfaatdifferentiatie. De periode voor indiening van de Gecombineerde opgave loopt tot en met 15 mei 2023. Een kortingsperiode is niet meer van toepassing. Aanmeldingen voor de basispremie en eco-regeling na 15 mei zijn dus te laat en worden uitgesloten voor de uitbetaling. 

Jouw Gecombineerde opgave wijzigen na 15 mei?

Het is niet toegestaan om na 15 mei 2023 nog een aanvulling op jouw aanvraag in te dienen die kan leiden tot een hogere uitbetaling. Dat betekent dat je in de opgave voor 15 mei zoveel mogelijk subsidiale activiteiten voor de eco-regeling moet aanmelden. Het gaat dan om alle mogelijke activiteiten die binnen jouw bouwplan mogelijk zijn. Hierdoor behoudt je flexibiliteit, bijvoorbeeld door slechte weersomstandigheden. Het niet uitvoeren van de ene activiteit hoeft dan niet direct te betekenen dat je in een lagere uitbetalingsklasse valt, bijvoorbeeld van goud naar zilver of van zilver naar brons.

In de periode van 15 mei tot en met 15 oktober kun je alleen nog wijzigingen in jouw bouwplan doorgeven. Dit kunnen dus volgteelten of vanggewassen zijn die je niet eerder had opgegeven voor de meststoffenwet. In deze periode kun je ook eco-activiteiten die je eerder had aangemeld, geheel afmelden op percelen als je die niet hebt uitgevoerd of het perceeloppervlakte van de aangemelde eco-activiteit verkleinen. In dit laatste geval moet het oorspronkelijke perceel worden gesplitst. 

Nadat je wijzigingen in Mijn percelen hebt verwerkt, moet je de aangepaste opgave nogmaals insturen. 

Wijzigingen Gecombineerde opgave 2023

Door de invoering van bufferstroken, de eco-regelingen en EFS-vragen die opgenomen zijn in de Gecombineerde opgave, zijn er dit jaar veel wijzigingen, waaronder:
•    intekenen van bufferstsroken en landschapselementen;
•    aanmelden voor basispremie en eco-regeling;
•    doorgeven niet-productief areaal (indien van toepassing);
•    melden eco-activiteiten per perceel;
•    opgave van het aantal paarden, pony's en ezels;
•    opgave btw-nummer;
•    extra vragen Europese landbouwtelling.
•    Extra vragen 'Europese landbouwtelling'

Naast de gebruikelijke vragen uit de Landbouwtelling en Mest worden dit jaar ook extra vragen gesteld in het kader van de 'Europese landbouwtelling'. Het betreft onder andere verbrede landbouw, geproduceerde energie, beregening in 2020 t/m 2022, drainage, bodembewerking en -bedekking, mestopslag en machines.

Een overzicht van alle vragen vind je op de website van RVO. 

Aanvraag GLB 2023

Als je zich uiterlijk 15 mei 2023 had aangemeld voor de GLB-regelingen: basispremie, eco-regeling, extra betaling jonge landbouwers en behoud zeldzame landbouwhuisdierrassen, dan kun je in de periode 15 oktober tot en met 30 november 2023 een definitieve aanvraag doen.

In dezelfde periode doe je jouw aanmelding voor 2024 met een voorlopig bouwplan en de planning van jouw eco-activiteiten. Ook hier geldt dan weer dat alleen tijdige aanmeldingen leiden tot een aanvraag voor 2024.

Neem voor meer informatie over een van deze onderwerpen contact op met FNRS-partner ABAB. 

Dit artikel verscheen ook in de Hippische Ondernemer.