Chardon paardensport: “Geen topsport als welzijn niet op orde is”
De familie Chardon is net weer aangekomen op het thuisfront na het behalen van prachtige resultaten op de wereldkampioenschappen vierspan in Italië. De vierspanrijders van TeamNL, met onder andere Bram en IJsbrand Chardon, wisten met ruime voorsprong het goud mee naar huis te nemen. In het individuele klassement ging IJsbrand er ook nog vandoor met de zilveren medaille. Op grote wedstrijden, zoals wereldkampioenschappen, zien we de beste paarden presteren in de ring. Maar hoe gaat dit er achter de schermen aan toe? Hoe worden de paarden fysiek en mentaal voorbereid en hoe wordt het welzijn gewaarborgd tijdens een lange reis? Paulien Chardon neemt ons mee wat essentieel is voor paarden in de topsport.
Chardon Paardensport is een veelzijdig familiebedrijf waar inmiddels de derde generatie actief is in de paardensport. Ze hebben ruim 100 paarden op hun accommodatie staan, waarvan 40 pensionpaarden, een deel trainingspaarden en eigen paarden. “Onze accommodatie heeft alle faciliteiten om elke tak van paardensport uit te oefenen. Vroeger bestonden we ook voor een deel uit manege, maar hebben hier in 2019 afscheid van genomen en de manege-activiteiten afgebouwd. Onze kinderen hebben geen ambitie om het manegedeel voort te zetten waardoor we deze keuze als gezin hebben gemaakt. De ambitie van de kinderen ligt meer bij de sport, het trainen van de paarden en de pensionstal.”
Drie generaties
Aangezien Chardon Paardensport een familiebedrijf is waar inmiddels de derde generatie actief is, leren de generaties ook van elkaar wat betreft paardenwelzijn. “Wij hebben paardenwelzijn altijd hoog in het vaandel staan, maar ruitergewicht is een voorbeeld waarbij het verschil tussen de generaties merkbaar is. Vroeger. waren we daar veel minder bezig. Onze kinderen zijn daar nu heel consequent in. Je moet als ruiter fit zijn om op een paard te kunnen zitten. Onze paarden zijn geen fitnessapparaten. Onze visie op paardenwelzijn voor een (sport)paard is over de generaties heen wel altijd hetzelfde gebleven: werken en sporten met een paard binnen zijn vermogen. Er is geen een paard dat hier elke dag hetzelfde doet, elk paard heeft zijn eigen trainingsschema op zijn vermogen. Dit wisselt bijvoorbeeld in aangespannen trainen, onder het zadel trainen of naar het strand. De trainingen zijn heel divers. De paarden komen elke dag op het land of in de paddock en in de molen. Wij kopen een paard bijna altijd voor het leven. Wij vinden het belangrijk dat je je paarden door en door kent, helemaal als je veel reist met paarden, waardoor afwijkend gedrag snel opvalt. Veel is meetbaar, maar een emmer ervaring en interesse is ontzettend belangrijk.”
Welzijn op reis
Eind september heeft familie Chardon een reis afgelegd van 1.700 kilometer voor het wereldkampioenschappen vierspan in Italië. “Als wij op reis gaan, reizen wij alleen met fitte paarden. De eerste dag legden wij 1.000 kilometer af, dit is ook het maximale dat wij reizen met onze paarden. Via de KNHS kennen we stallen waar we kunnen stoppen en overnachten. Daar stonden de paarden in ruime schone stallen met buitenluiken. Onderweg stoppen om de vier uur, omdat wij hebben ervaren dat de paarden rijdend niet plassen. Dan stoppen we een uur, zodat ze kunnen drinken, passen en bij kunnen komen. De eerste paar dagen na een lange reis rijden we vooral onder het zadel, stappen en grazen we ze aan de hand. Onder het zadel kan je net even wat beter voelen hoe een paard functioneert dan voor de koets. We proberen altijd het voerschema van thuis te handhaven. We hebben op internationale wedstrijden ook te maken met verschillende temperaturen, maar wanneer een paard fit is heeft het paard hier geen last van. Je kent natuurlijk je eigen paarden, waardoor je weet welke hier wel wat meer last van kunnen hebben. We koelen deze paarden dan meer en ze krijgen extra zorg. In je voorbereiding zorg je dat ze fit zijn, gezond en in conditie. Dat is een eerste vereiste. Je moet je paard kennen, weten hoe hij zich houdt tijdens de reis. Daarna moet je de reis zorgvuldig plannen met tussenstops, kennis hebben over de plek waar je heen gaat en je eigen voer en supplementen meenemen. Op deze manier zorg je ervoor dat het risico dat een paard naar zijn reserves moet grijpen heel klein wordt. Wat we wel vaak merken is op het moment dat we weer thuis zijn van een lange reis, dat veel paarden wat vaker uitrusten. We geven ze uiteraard deze tijd om op hun eigen tempo te herstellen.
Welzijn internationaal
Paardenwelzijn krijgt overal ter wereld steeds meer aandacht. Ook op internationale wedstrijden verandert er steeds meer en is de controle scherper. “Ik vind het op een FEI-wedstrijd qua welzijn erg goed geregeld. De stewards controleren continu de stallen, of paarden correct op stal gezet zijn en of ze water en voer hebben. Tegenwoordig kijken stewards zelfs ook mee of een paard te laag of te diep ingesteld gereden wordt. Er is geen trainingsrijbaan open als er geen steward is. Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen mening over wanneer een paard te diep of te laag ingesteld is, maar ik vind dat als je als ruiter aangesproken wordt door een steward, dat je dat serieus moet nemen en niet in discussie moet gaan.”
Na het interview met Paulien, mogen we aan het einde een stukje meerijden op de koets tijdens de training van IJsbrand Chardon met de beste paarden van de wereld. IJsbrand vertelt over zijn visie over paardenwelzijn. “Je komt niet in de topsport als het welzijn niet op orde is, dat is onmogelijk. Wij hebben hier alleen maar belang bij. Wij kijken ook heel goed naar huisvesting, waar voelt een paard zich het lekkerste bij? Het ene paard wil een paar uur per dag naar buiten en het andere paard het liefst de hele dag. We bepalen dat door observeren en voelen. Bij ons op stal kun je alle takken van sport uitoefenen, waardoor je met veel verschillende type paarden te maken hebt en dus ook met verschillende behoeftes van de paarden.”