Stal Liza: “Rust in lessen omdat rangorde bepaald is”
Stal Liza in Berkhout is een bruisend bedrijf waar alles draait om het paardenwelzijn. Hierdoor kon Stal Liza met een hoge beoordeling voor paardenwelzijn toetreden als nieuw lid bij de FNRS. Aafke Praat en Bastiaan Houtenbos zijn de drijvende kracht achter Stal Liza en draaien een pensionstalling, manege en een zorgboerderij. Naast de paardrijlessen op zaterdagochtend, doordeweeks in de middag en avond is er twee dagen in de week ’s middags een buitenschoolse opvang en kunnen senioren buurtbewoners in de kantine gymmen. Naast alle activiteiten voor klanten is het vooral voor de paarden goed geregeld. Sinds 2020 staan de paarden in een mooie vrijloopstal, en staat een enkel paard nog in een box. Aafke en Bastiaan vertellen over hoe alles praktisch werkbaar is en welke voordelen een vrijloopstal heeft om andere ondernemers te inspireren.
In 2013 hebben Aafke en Bastiaan Stal Liza overgenomen met 15 oude boxen, slechte buitenrijbanen en paddocks. Dit hebben zij volledig opgeknapt en er liggen nu twee goede buitenrijbanen, twee longeercirkels, tien boxen, goede paddocks en weiland en overdekte wasplaatsen. In 2020 kwam een droom uit: ze konden eindelijk de zo gewenste vrijloopstal bouwen, waar de paarden zelf kunnen bewegen en het eigen kuddegedrag kunnen vertonen. Het plan en management van Aafke en Bastiaan voor de vrijloopstal is tot in detail uitgedacht. Bastiaan: “Er moesten drie deuren naar buiten komen, zodat wanneer een paard hoog in de rangorde voor een deur staat, een onderdanig paard altijd de mogelijkheid heeft om via een andere deur naar buiten te kunnen. We hebben overal plekken met onbeperkt ruwvoer waar de paarden kunnen eten.”
Voordelen vrijloopstal
Maar hoe gaat dit te werk met lesklanten? Hoe waarborgen zij de veiligheid? Bastiaan: “Wij zetten de manegepaarden, twee uur voordat de lessen beginnen, in een van de tien boxen. Ze krijgen van ons brok en wij controleren de gezondheid. Op deze manier kunnen klanten de paarden makkelijker pakken en hoeven zij niet de grote groep in. Is het wel nodig, dan is dit ook geen probleem omdat de kudde door weinig verloop stabiel is. Dat is erg belangrijk bij dit systeem. Wanneer er nieuwe paarden komen hanteren wij een speciaal introductieproces. Het paard gaat eerst alleen in de paddock, vervolgens introduceren wij het nieuwe paard met een paar paarden uit de kudde, als deze vrienden zijn geworden voegen we de kudde bij elkaar. Vaak doen we dit in het voorjaar, omdat het gras vaak interessanter is dan ruzie maken.” Omdat Aafke en Bastiaan voorheen de paarden in een box hadden en sinds 2020 in een vrijloopstal, benoemen zijn de verschillende voordelen die zij hebben ervaren in deze ontwikkeling.
- Rust in de lessen, omdat de rangorde bepaald is in de vrijloopstal.
- De paarden zijn minder fris.
- De paarden zijn minder stijf.
- Er zijn minder blessures.
- De paarden zijn vrolijker.
Deze manier van huisvesten is niet voor alle paarden weggelegd. Aafke: “Wij hebben bijvoorbeeld twee oude fokmerries van twintig jaar oud die bij ons in de les lopen en altijd alleen hebben gestaan. Die krijg ik bijna niet op een veilige manier in de groep. Een vrijloopstal moet bij jezelf en je paarden passen.” Aafke en Bastiaan merken dat mensen steeds kritischer zijn over hoe paarden gehouden worden, waardoor mensen graag bij hun rijden of hun paard bij hun stallen.
Welzijn voorop
Dat Stal Liza het welzijn van het paard voorop heeft staan is duidelijk. Maar welke kernwaarde vinden zijn nou echt belangrijk als het gaat om het welzijn van het paard? Aafke: “Het paard moet letterlijk zijn natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Wij vinden aandacht heel erg belangrijk. Onze lesklanten zijn ‘verplicht’ om een half uur voor en een half uur na de les het paard te verzorgen. Als je een uur bij ons lest ben je twee uur onder de pannen.” In de coronaperiode merkte Aafke ook een positieve ontwikkeling. De ouders mochten niet meer mee, waardoor de kinderen zelf moesten communiceren en om hulp vragen.
De paarden zijn voor Aafke en Bastiaan als hun personeel. Wanneer het slecht weer is, en er niet gereden kan worden, wordt er een theorieles gehouden. Paardrijden gaat namelijk veel verder dan alleen rijden. Aafke: “We moeten meer vanuit de behoefte van het paard kijken in plaats vanuit de klant. Voor het imago van de paardensector moeten we meer transparant zijn om het dierenwelzijn te waarborgen.”
Waarborgen paardenwelzijn
Voordat het afgelopen jaar breed in de media kwam hebben Aafke en Bastiaan in de nieuwe zadelkamer foto’s opgehangen van de paarden en pony’s’ met daarop de maximale belastbaarheid van elk paard. Omdat ze dit op een laagdrempelige manier hebben gedaan, is de bewustwording van de klanten groot. “We communiceren dit vanuit het welzijn van het paard, waardoor het door onze klanten wordt geaccepteerd. De paarden moeten het voor ons doen en dat vergeten we soms.”
Handen ineen slaan
Als Aafke en Bastiaan hun toekomstvisie omschrijven moet er meer samengewerkt worden met andere ondernemers: “We willen niet groter, maar beter. We zouden wat meer willen samenwerken en elkaar moeten helpen, hierdoor wordt het hele paardenwelzijn van alle maneges beter. Als ik de hele dag op mijn eigen bedrijf loop dan zie ik zelf bepaalde dingen niet meer, waar andere mij zouden kunnen helpen om scherp te blijven. Wij streven ernaar om mensen te kunnen inspireren en dingen samen te doen. Niet óver elkaar praten maar mét elkaar. Er zijn veel meer mensen die zonder binnenbaan een goede manege kunnen beginnen. Je hoeft niet heel groot te zijn, als je maar goed bent voor je paarden dan kan je je aansluiten bij de FNRS.” Welzijn van de paarden is de belangrijkste eis van het kwaliteitsbeleid van de FNRS. Heb je dat goed voor elkaar? Dan kan je je met een FNRS-lidmaatschap onderscheiden van bedrijven in je regio.