Manege Morgenstond: “Altijd voorzien van brave en gezonde paarden door eigen fok’’

Midden in het groene hart nabij Utrecht ligt manege Morgenstond. Toen de manege opende in 1983, stonden er drie pony’s. Inmiddels zijn er ongeveer 40 manegepaarden en -pony’s te vinden. Het bijzondere is dat een deel van de manegepaarden uit eigen fok komt. “Al jaren fokken we een of twee veulens omdat we het fokken zo leuk vinden. Sinds afgelopen jaar zijn we een eigen fokprogramma begonnen met onze manegepaarden. Hierdoor weten we zeker dat we voor de toekomst voldoende brave en gezonde paarden hebben voor onze manegeklanten’’ vertelt Hellen van der Tol, eigenaresse van manege Morgenstond.

Brave manegepaarden steeds moeilijker te vinden

Terwijl er een aantal jaar geleden nog een overschot was aan recreatie paarden, zijn ze tegenwoordig bijna niet meer te vinden. Als er al een geschikt paard wordt gevonden, is de prijs enorm hoog. “Vroeger fokten we wel eens een veulen, omdat we dat leuk vonden. Veel van de veulens die we toen gefokt hebben lopen nu trouw in de manegelessen. Sinds een aantal jaar is het vinden van brave paarden en pony’s een stuk moeilijker geworden. Als je er al een geschikte vindt, is de prijs vaak zo hoog dat het niet meer rendabel is om zo’n paard in de manegelessen te laten lopen. Daarom hebben we vorig jaar twee van onze pony’s laten dekken. Daar zijn twee leuke veulens uitgekomen die nu samen staan. Dit jaar hebben we zes merries laten dekken, zowel paarden als pony’s. De veulens kunnen daarna samen in een groepsstal en op de wei tot ze oud genoeg zijn om beleerd te worden. Momenteel staan er veel oudere paarden en pony’s op onze manege. Daarom is het fijn om te weten dat we over een paar jaar weer brave en geschikte manegepaarden klaar hebben om het werk van de oudere paarden over te nemen.’’

Diversiteit in het paardenbestand is belangrijk

Om alle ruiters te kunnen bedienen zijn er verschillende type paarden en pony’s nodig. “In het verleden hebben we een aantal veulens gefokt met een Welsh Cob merrie, alle vijf van haar nakomelingen zijn groot en stevig gebouwd en lopen allemaal mee in de lessen. Maar we hebben ook bewust voor wat andere type paarden en pony’s gekozen om mee te fokken, zodat we wel voldoende diversiteit kunnen bieden. Het belangrijkste is voor ons dat de paarden gezond, betrouwbaar en braaf zijn. Als manegehouder heb je meestal wel een goede kijk op paarden. Met onze kennis hebben we een selectie van onze beste merries gemaakt om mee te fokken. We hebben verschillende type merries gekozen, van Welsh tot Tinker en van Connemara tot Gelders. Daarna hebben we contact gehad met verschillende hengstenhouders om te kijken welke hengsten we het beste kunnen gebruiken. Naast het vinden van een goede hengst is ook een goede verstandhouding met de hengstenhouder belangrijk. We hebben nu twee adressen waar we onze merries laten dekken, waar we erg tevreden zijn en het juiste advies krijgen. De merries blijven fit door het lopen van lessen. Enkele weken voor de bevalling bouwen we dit af. Zodra het veulen geboren is krijgt de merrie ook nog een aantal weken verlof. Daarna zullen de lessen weer langzaam opgebouwd worden. Aan het fokken met paarden zitten ook aardig wat kosten verbonden. Het valt minder op omdat het uitgespreid wordt over een langere tijd. Maar voordat ze klaar zijn om in de les te lopen hebben ze al best wel wat geld gekost. We hebben wel eens veulens gehad die toch met een blessure uit de opfok kwam, of toch niet het karakter had dat we hadden gehoopt. Dat is wel iets om rekening mee te houden, dat dat ook kan gebeuren. Toch als we een berekening maken over meerdere jaren, is het voor ons een stuk gunstiger om zelf onze paarden te fokken.’’

Ruimte nodig voor fokkerij

Manege Morgenstond is voorzien van een ruime binnen- en buitenrijbaan, 40 stallen voor manegepaarden en ongeveer acht plekken voor pensionklanten. Daarnaast is er acht hectare aan weiland beschikbaar. Hierdoor kunnen de paarden vaak naar buiten en is er ruimte om de eigen gefokte veulens groot te brengen op eigen terrein. “Opfok-kosten kunnen behoorlijk oplopen. Of je nou een duur dressuurpaard of een manegepony in de opfok zet, ze kosten hetzelfde. Daarom is het fijn dat we voldoende ruimte hebben om onze veulens op ons eigen terrein te laten opgroeien. Op deze manier wennen ze ook al aan veel dingen zoals bijvoorbeeld het geluid van de machines die we gebruiken op de manege.

We hebben een paar stallen groter gemaakt zodat we deze als groepsstalling kunnen gebruiken voor de veulens. We hebben een ruime paddock waar ze elke dag uit kunnen razen in de winter. Ook is er nog een groepsstal met een uitloop naar buiten waar nu vier jaarlingen staan.’’

Veulenbrigade

Al jaren is manege Morgenstond aangesloten bij de FNRS. ‘’We organiseren erg veel wedstrijdjes, F-proeven en carrousel competities. De paarden zijn allround inzetbaar, dus voor elke ruiter is er wel aansluiting te vinden op ons bedrijf. Doordat we veel organiseren merken we dat onze ruiters en pensionklanten erg betrokken zijn. Omdat het fokken van veulens en de begeleiding tot ze oud genoeg zijn om zadelmak gemaakt te worden veel tijd en energie vergt, hebben we de veulenbrigade opgericht. De veulenbrigade bestaat uit acht vrijwilligers van onze manege. Dit zijn wel ruiters met iets meer ervaring en kennis van jonge paarden. Zij zullen ons gaan ondersteunen bij de zorg van de veulens en ze te laten wennen aan dingen zoals een halster of later een hoofdstel, totdat de paarden oud genoeg zijn om in de lessen te gaan lopen. We zijn wel nog aan het zoeken naar een goede balans om de merries drachtig te krijgen. Het is een plan dat meerdere jaren omvat, maar wij zijn erg blij met de keus die we hierin gemaakt hebben.