Equine Integration: wetenschappelijke kennis over belastbaarheid van paarden

Wetenschappelijk onderzoek speelt een steeds grotere rol in de hippische sector. Het draagt steeds meer bij aan het verbeteren van de gezondheid, het welzijn en de prestaties van zowel paarden als mensen. Een wetenschappelijke basis stelt de sector in staat om vraagstukken objectief te benaderen en daardoor op feitelijke en objectieve informatie te vertrouwen, wat belangrijk is voor het nemen van beslissingen op het gebied van training, voeding, gezondheid en fokkerij.

Belasting vs belastbaarheid

De belasting en belastbaarheid van paarden is in de hippische sector een veelbesproken onderwerp. De wetenschap heeft hier een belangrijk aandeel in. Carolien Munsters is gepassioneerd met dit onderwerp bezig en legt om te beginnen het verschil uit tussen belasting en belastbaarheid.

“Belasting zijn de daadwerkelijke fysieke en mentale eisen die we aan een paard stellen tijdens een activiteit of training, maar ook naast de training (zoals herstelmogelijkheden, rust, slaap kwaliteit en beweging na de activiteit). Tijdens de training omvat het de gevraagde arbeid zoals het dragen van ruitergewicht of rijden van een springles. De belastbaarheid is het vermogen van het paard om de belastingen waar het aan wordt blootgesteld (bv dragen van een ruiter of een type training) aan te kunnen fysiek en mentaal . Dus een getraind paard zal fysiek een grotere belastbaarheid hebben dan een jong ongetraind paard. Waardoor dezelfde training voor het getrainde paard mogelijk als een veel lichtere belasting wordt ervaren dan een jong paard. Dit geldt ook voor het mentale aspect, van dezelfde prikkel kan het ene paard meer of sneller spanning ervaren dan een ander paard. Ook dat speelt mee met de belastbaarheid. Belastbaarheid wordt deels beïnvloed door genetische aanleg, ras, leeftijd, gezondheid, training, voeding en algemene conditie van het paard, daarnaast wordt de belastbaarheid vergroot door training, zowel fysiek als mentaal. Een goed getraind sportpaard heeft over het algemeen een hogere belastbaarheid voor trainingen.”

Veel factoren spelen mee

"Belastbaarheid is een gecompliceerd onderwerp omdat het niet alleen afhankelijk is van de trainingsinspanning, maar ook van goede voeding, veterinaire begeleiding, gedrag en gedragsinteracties en stalmanagement. Zorgen dat een paard op alle vlakken goed in zijn vel zit, zijn natuurlijke gedrag kan uiten en zich goed en ontspannen voelt is essentieel. Daarnaast is het verzorgen van effectieve trainingen een uitdaging. Wat doe je eigenlijk nu precies? Oefeningen in stap, draf en galop hebben verschillende effecten op de belasting van elk individueel paard. Door dit nauwlettend te volgen per dag, per week en per maand, krijg je meer inzicht in de belastbaarheid. Een aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat zowel het paard als de ruiter twee atleten zijn die op elkaar inwerken. Door zowel ruiter als paard te monitoren, valt er veel winst te behalen. Soms komt de beleving die een ruiter had van een bepaalde training niet overeen met hoe deze training voor het paard was. Hier inzicht in verschaffen, objectief, helpt om bewust te worden van de verschillen en vanuit daar kun je de training weer optimaliseren. Daarnaast is het soms ook lastig om in te schatten hoe intensief bepaalde arbeid is voor een individueel paard. Sommige paarden hebben een zeer werkwillig en meewerkend karakter waardoor het aan de buitenkant lastig is om inzicht te krijgen hoe zwaar het nu daadwerkelijk is voor het paard. Vandaar dat objectieve en herhaaldelijke metingen hier heel nuttig kunnen zijn. Het Koninklijk Friesch Paarden-Stamboek (KFPS) heeft hier ervaring mee. Uit drie onderzoeken, één in 2009-2010, bleek dat veel jonge Friese paarden het jonge paarden onderzoek met bijhorende trainingen als intensief ervaarden, gemeten aan onder andere hoge lactaatwaarden. In 2020 en 2021 werd dit weer opgepakt bij de drie- tot vijfjarige Friese hengsten tijdens beide verrichtingsonderzoeken. In 2020 voerde de hengsten hun oorspronkelijke trainingsprogramma tijdens het Centraal Onderzoek uit, waarbij ze 4-5 dagen in de week getraind werden. Het bleek dat deze hengsten gedurende het verrichtingsonderzoek dezelfde arbeid als steeds zwaarder gingen ervaren. Dat is een teken van overtraining. De vraag rees bij de KFPS: Hoe kunnen we dit verbeteren? We adviseerde ze om het trainingsprogramma aan te passen door minder vaak en soms ook minder intensief te trainen, terug naar 3-4 dagen training per week, en op sommige dagen minder galopwerk doen. Ook werden veranderingen in het stalmanagement voorgesteld, zoals elke dag vrije beweging. De resultaten waren positief: de hengsten werden fitter gedurende het verrichtingsonderzoek en vonden dezelfde arbeid steeds lichter worden. Ze raakten dus niet meer overtraind. Wat kunnen we hieruit leren? Training vergt nauwkeurigheid. Ogenschijnlijke kleine aanpassingen kunnen aanzienlijke gevolgen hebben, zowel positief als negatief."

Samenwerking FNRS

De samenwerking met Equine Integration, en het wetenschappelijke netwerk van Equine Integration, biedt de FNRS en haar leden toegang tot wetenschappelijke inzichten en methodologieën waardoor leden kunnen profiteren van up-to-date kennis, richtlijnen en advies. Dit geeft informatie om specifieke uitdagingen zoals blessurepreventie, optimale trainingsmethoden en het welzijn van paarden te verbeteren. Hiermee kan kwaliteit en welzijn op FNRS-bedrijven vergroot worden. Door samen te werken kan de FNRS bijdragen aan het vergroten van de wetenschappelijke kennis in de sector.

Equine Integration en FNRS zullen op regelmatige basis wetenschappelijke kennis delen met FNRS-leden over relevante onderwerpen zoals bijvoorbeeld het voorkomen van blessuren, het verbeteren van paardenwelzijn, de belastbaarheid van manegepaarden vs. sportpaarden. Heb je een interessante vraag om te behandelen? Stuur deze dan naar communicatie@fnrs.nl.

FNRS is voornemens om samen met Equine Integration en onderwijsinstellingen een aantal onderzoeken op te starten om nog beter inzicht te krijgen in diverse onderwerpen rondom welzijn en belastbaarheid. FNRS zet zich hiermee actief in voor het bevorderen van kwaliteit, innovatie en welzijn binnen de hippische sector.

Lees meer over Equine Integration

Wie is Carolien?

Dr. Carolien Munsters (1983) behaalde in 2006 haar Master (medische) biologie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. In 2013 promoveerde zij op het onderwerp inspanningsfysiologie en welzijn van paarden aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. In 2010 richtte zij Moxie Sport op om haar kennis van de inspanningsfysiologie te gebruiken ter verbetering van de training en prestaties van sportpaarden. Samen met Chris Sorensen, ruiter en trainer op het Grand Prix niveau, richtte ze in 2021 Equine Integration op. Dit bedrijf, waarin Moxie sport opging, adviseert en ondersteunt ze paardenliefhebbers, paardensporters, amateurs, dierenartsen, fokkers, trainers en stamboeken op nationaal en internationaal niveau met innovatieve meet- en monitoringssystemen. Door wetenschappelijke kennis naar de praktijk te vertalen helpt zij de cliënten bij het verbeteren van het welzijn en de prestaties van hun paard. Daarnaast verricht Carolien nog wetenschappelijk onderzoek, is auteur van diverse peer-reviewed artikelen, spreker op wetenschappelijke congressen en andere evenementen om wetenschap inzichtelijk en beschikbaar te maken. Voor de NOC*NSF is zij de embedded scientist voor de Paardensport en ze is co-fouding member of the Sporthorse Welfare Foundation. Ze begeleidde diverse Olympische teams naar de Olympische Spelen van Londen, Rio de Janeiro en Tokyo en is nu voorbereiding naar de Spelen in Parijs.