Groepshuisvesting: out of the box!

Bevordert welzijn

Door paarden te huisvesten in een groepshuisvesting is het mogelijk om leefomstandigheden te creëren die passen bij het natuurlijke gedrag van paarden. Voordat je als hippisch ondernemer overschakelt op een andere manier van huisvesten is het, naast de praktische mogelijkheden op je bedrijf, belangrijk om je goed te verdiepen in de natuurlijke basisbehoeftes van paarden. Deze zijn ruimte, beweging, sociaal contact, continu kleine hoeveelheden eten, schuilgelegenheid, droge plekken om te liggen en vers water. Denk na hoe je de accommodatie kan inrichten om aan deze behoeften te voldoen. De keuze voor een bepaald systeem van groepshuisvesting is afhankelijk van de voorkeur van de ondernemer, voorkeur van de (pension)klanten, het soort paarden, het doel met de paarden en de beschikbare ruimte. Zorg voor een solide en veilige constructie, zodat hoofd, hoeven en benen niet beklemd kunnen raken.

Ruimte voor ieder paard

De Europese richtlijn voor huisvesting is (2xstokmaat)². Om aan de norm van het FNRS-kwaliteitsbeleid te voldoen wordt de oppervlakte van de binnenruimte van een groepshuisvesting berekend door 2/3 van (2xstokmaat)² te gebruiken, vermenigvuldigd met het aantal paarden. Voor een groepshuisvesting is dan ongeveer een derde minder oppervlakte nodig dan voor hetzelfde aantal paarden in traditionele boxen, omdat zij vrij kunnen bewegen. De ruimte(s) moet(en) dusdanig ingericht worden dat alle dieren ongestoord kunnen rusten, eten en drinken. Door meerdere voer-, rust-, en drinkplaatsen te creëren bewegen de paarden regelmatig en is er voor elk paard in de rangorde ruimte.

Management efficiënter

Een groepshuisvesting kan (kosten)efficiënter zijn dan individuele stallen. Doordat de paarden op een groter oppervlakte samen staan is er bijvoorbeeld minder stro nodig. Je kan tijd besparen door machinaal een groot oppervlakte uit te mesten en te voeren. Door de ruimte in de huisvesting is het vaak eenvoudiger om met machines te manoeuvreren. Dit scheelt handwerk en hierdoor kan er efficiënter gewerkt wordt.

Let op dat mest uit een groepshuisvesting vaker wat meer gecomposteerd is, doordat er minder vaak gemest wordt dan bij individuele boxen. Hierdoor is de mest minder interessant voor verwerking in de champignonteelt. Een agrariër uit de buurt kan dit wellicht wel goed gebruiken.

Kuddegedrag

Het kost meer tijd om de benodigde paarden en pony’s voor manegelessen uit de groepshuisvesting te halen. In verband met veiligheid wordt het afgeraden om (jonge) klanten zelf tussen de paarden te laten. Hier is (extra) personeel voor nodig. Voor pensionstallen met een groepshuisvesting is het belangrijk om de klanten goed te informeren over de mogelijke risico’s van het betreden van de kudde. Leer klanten over de lichaamstaal van paarden en hoe zij het beste een paard uit de kudde kunnen halen. 

Besteed als ondernemer dagelijks voldoende tijd aan het analyseren van het (kudde)gedrag. De hiërarchie wordt in de kudde bepaald. Een stabiele groep is belangrijk voor de rust en veiligheid. Dit zorgt ook voor rust tijdens de lessen of buitenritten.

Aparte ruimte voor verzorging en zieke paarden

Zorg dat er naast de groepshuisvesting een aparte ruimte is waar paarden en pony’s verzorgd en opgezadeld kunnen worden ter voorbereiding van het rijden of de les. Dit is ook nuttig bij een individuele behandeling van een paard, uitbraak ziekte, quarantaine of apart voeren. Voor oudere paarden, paarden laag in de rangorde of voor paarden waarvoor de groepshuisvesting niet geschikt is kan een kleinere (groeps)huisvesting prettig zijn.

Het voerbeleid aanpassen op de individuele behoefte van elk paard is in een groepshuisvesting uitdagender dan in een traditionele stal. Het voeren kan middels geautomatiseerde systemen of voor of na een training als het paard toch al uit de groepshuisvesting is.

De kans op verspreiding van infectieziekten is groter in een groepshuisvesting door het onderlinge contact en gebruik van gedeelde voerbakken etc. Monitor de gezondheid van de paarden dagelijks.

Vooroordelen groepshuisvesting

Veel eigenaren zijn bang voor blessures en verwondingen als paarden in een groep gehuisvest worden. De kans op ongevallen wordt echter kleiner als paarden na de opfokperiode ook nadien in groepen worden gehouden. Paarden die geen weidegang en sociaal contact gewend zijn lopen de meeste risico’s. Paarden zijn gewoontedieren; een paard heeft dus ruim voldoende tijd nodig om te wennen aan een nieuwe manier van huisvesten.

Groepshuisvesting hoger belast

Paarden in een groepshuisvesting hebben geen vaste box meer. Voor de vergoeding van het verhuren van een vaste box geldt een btw-vrijstelling. Voor de vergoeding voor pensionpaarden in een groepshuisvesting geldt deze vrijstelling niet: fiscaal wordt dit belast met 21% btw. Voor opfokpaarden (t/m max. 5 jaar) die op eenzelfde manier gehouden worden geldt dit niet. Hiervoor geldt 9% btw.

Pensionstallen met een groepshuisvesting moeten dus rekenen met 9% btw voor de gelegenheid tot beoefenen van sport (1/3 deel) en groepshuisvesting en overige activiteiten tegen 21% (2/3 deel). Opfokbedrijven rekenen met 9% btw voor de groepshuisvesting (1/2 deel) en 21% voor de overige activiteiten (1/2 deel).

Vanuit de werkgroep btw van de Sectorraad Paarden (SRP) en de VAT-commissie van The European Horse Network (EHN) werkt de FNRS eraan om dit gelijk te trekken voor de hele sector.

FNRS-kwaliteitsbeleid

In het FNRS-kwaliteitsbeleid wordt veel ruimte en sociaal contact gewaardeerd. Met (het realiseren van) een voldoende ruime groepshuisvesting wordt aan deze eisen voldaan.