"Wat heb je gedaan om het welzijn op je bedrijf te verbeteren?’’

"Een dierenarts was eerst een beetje sceptisch over het idee, maar toen hij in het verbouwde deel kwam, was hij onwijs verrast en enthousiast over de rust die er heerste in de stal"

Anja van de Ven (PCK-Eersel): “Bij de keuringen van de FNRS werd terecht het welzijn steeds belangrijker. Voordat we nieuwe stallen gingen bouwen hebben we eerst een test uitgevoerd wat de paarden nou fijn vinden. We hebben de staldeuren opengezet met een touwtje ertussen om te kijken of de paarden liever met hun neus op de gang stonden. Je merkte gelijk dat bijna alle paarden liever met het hoofd buiten de stal stonden, zodat ze elkaar konden zien. Op deze manier konden we ook makkelijker hooi voeren. We voeren al een aantal jaren met een machine die het hooi op de grond van de gang legt. In een mum van tijd heb je zo 50 paarden gevoerd. De paarden kunnen er dan bij, omdat ze met het hoofd naar buiten kunnen. Op deze manier kunnen de paarden het hooi ook niet door de stal mengen. Hiermee ga je verspilling tegen. Met de test die we hebben gedaan, hebben we dus het plan gemaakt voor het bouwen van de nieuwe stal. De eisen voor de nieuwe stal waren meer lucht, licht, sociaal contact, minder tralies, de stallen moesten groter en voor de stallen waarbij het kan; een buitenluik. Tijdens het bouwen van de nieuwe stal hebben we al het hout van de oude stallen hergebruikt. Alles wordt duurder, we hebben daarom ook het plan om zonnepanelen te leggen naar voren gehaald. We hebben tot nu toe een vierde deel van de manege verbouwd. De paarden in het verbouwde deel hebben nergens tralies, niet aan de voorkant en ook niet aan de zijkant. De stal is hierdoor ook een stuk minder warm in de zomer. De paarden kunnen altijd sociaal contact zoeken met de buurman als ze dat willen, maar als ze geen zin hebben in de buurman, dan is de stal ook groot genoeg om in het midden van de stal te gaan staan. Je moet wel goed kijken welke paarden je naast elkaar zet. We hebben de stallen zo gebouwd dat wanneer paarden echt niet met elkaar kunnen, we traliehekken tussen de stal kunnen zetten. Een dierenarts was eerst een beetje sceptisch over het idee, maar toen hij in het verbouwde deel kwam, was hij onwijs verrast en enthousiast over de rust die er heerste in de stal. Soms vraag ik mij ook weleens af; wie heeft dat eigenlijk bedacht paarden opsluiten in een hok met vier muren? Vooral nu we zien wat het doet met de paarden. Ik wil andere ondernemers de tip geven om bij anderen te gaan kijken. We leven allemaal best wel op ons eigen eiland. Je kunt bij elk bedrijf iets leren of inspiratie opdoen wat jij op jouw bedrijf ook kan toepassen. Blijf out of the box denken.”

"Op deze manier hebben de paarden altijd contact met soortgenoten."

Gerrit van den Berg (Manege De Groote Wielen): “Wij zijn altijd bezig om het welzijn op ons bedrijf te verbeteren. We zijn al 17 jaar FNRS-lid en ik heb toentertijd mijn stallen zo laten bouwen dat we in aanmerking zouden komen voor 5 sterren. Die sterren zijn ons visitekaartje. Om onze sterren te behouden, moeten we in 2027 100% aan de nieuwe norm (2x stokmaat)2 voldoen. Dus daarom heb ik op tijd een vergunning aangevraagd om een loods bij te bouwen. Ik dacht: het zal nog wel een paar jaar duren voor ik het rond heb bij de gemeente. Je gelooft het niet, maar binnen zes weken had ik de vergunning binnen. Het jaar erop hebben we dus die loods gebouwd en de nieuwe stallen hierin gezet. De nieuwe stallen zijn nu allemaal 3,5 m. bij 3,5 m. en het oude deel is nu omgebouwd naar stallen van 3 m. bij 3 m.. Deze stallen zijn precies goed voor onze pony’s. Voorheen hadden we altijd 60 boxen, door de nieuwe loods hebben wij opnieuw 60 boxen, alleen zijn deze nu in de juiste boxmaat. Daarnaast zijn alle boxen voorzien van een buiten- en/of binnenluik. Op deze manier hebben de paarden altijd contact met soortgenoten. Ik vind het wel sneu voor de bedrijven die niet zomaar het geld hebben liggen om hun accommodatie om te bouwen naar de nieuwe eisen, maar voor het paardenwelzijn is dit natuurlijk beter. Je kan gelukkig sinds 2022 voor de bouw en verbouw van je accommodatie gebruikmaken van fiscaal voordeel. Dit voordeel kan je verkrijgen door te bouwen of verbouwen volgens de eisen van de Maatlat Duurzame Paarden- houderij. Zij toetsen je plan dan aan de hand van criteria op het gebied van onder andere dierwelzijn. Ik wil als tip meegeven; je kan het best al tijdens de schets- of tekenfase van jouw project onderzoeken of je kunt deelnemen aan de maatlat, zodat je eventueel maatvoeringen nog kunt aanpassen. Op deze manier zorgen we er met zijn alle voor dat in de toekomst veel bedrijven voldoen aan de hoge welzijnseisen. De uitstraling van de sport naar de maatschappij ligt in onze handen.”

"We zien bij onze veulens ook verbeterde röntgenfoto’s vergeleken met de veulens die wij in andere groepshuisvestigingen hadden staan."

Marlies van Baalen (Dressuurstal Van Baalen): “Het paardenwelzijn heeft negen jaar geleden voorop gestaan bij het ontwerp en bouwen van onze dressuurstal, maar we blijven continu kijken hoe we het welzijn nog meer kunnen verbeteren. Daarom hebben we meer zand- en graspaddocks aan laten leggen, zodat de paarden langer naar buiten kunnen. De paarden kunnen langer naar buiten omdat ze nu met meerderen bij elkaar kunnen staan. Voorheen hadden we vier graspaddocks en één zandpaddock en nu hebben we drie extra graspaddocks en vier extra zandpaddocks. De bodems van de paddocks zijn voorzien van een eb- en vloedsysteem, waardoor de paarden het hele jaar naar buiten kunnen. Daarnaast hebben we om de buitenrijbaan een galoppeerbaan aangelegd. Dit is voor het welzijn van zowel paard als mens. De paarden kunnen langere afstanden stappen, draven en galopperen. Ook de galoppeerbaan heeft een eb- en vloedbodem, waardoor we er jaarrond gebruik van kunnen maken. Voor het welzijn van de mens krijgen we positieve reacties op de galoppeerbaan, de ruiters gaan sneller naar buiten om een frisse neus te halen en hun hoofd leeg te maken. Wij hebben naast de dressuurstal ook nog een opfokbedrijf aan de overkant van de weg. We hadden onze veulens voorheen op andere opfokbedrijven staan, maar nergens konden de paarden 24/7 naar buiten. Daarom zijn we dit bedrijf begonnen. De veulens kunnen bij ons jaarrond vrij uitlopen. We merken dat de driejarige paarden weinig blessures hebben, de trainbaarheid is beter en ze zijn minder stijf. We zien bij onze veulens ook verbeterde röntgenfoto’s vergeleken met de veulens die wij in andere groepshuisvestigingen hadden staan. Ik wil als tip meegeven als je van plan bent het welzijn op je bedrijf te verbeteren, zorg altijd voor een goede luchtdoor- stroming. Wij hebben op onze stal een hele goede luchtdoorstroming met een dak dat open kan, waardoor we minder, of nagenoeg eigenlijk geen, paarden met luchtwegproblemen hebben. Alle boxen zijn 4 x 3,5 meter groot en hebben allemaal een buitenluik. Wij merken dat de paarden deze luiken erg fijn vinden, want als het slecht weer is en de luiken dicht zijn, staan ze te wachten tot de luiken weer open gaan.”