Bedrijven vertellen over hun wijze van groepshuisvesting

Manege ’t Hoogt: “Huisvesting gerealiseerd zoals we dat voor ogen hadden.”

Thijs Visscher en Lizzy de Koning, eigenaren van Manege ’t Hoogt in Utrecht hebben in 2018 hun droom gerealiseerd door de manege waar ze hebben leren paardrijden over te nemen. Ze hadden eerst op een andere locatie een manege, maar wilden deze kans niet voorbij laten gaan, omdat ze hier begonnen zijn met paardrijden. Ze hebben op hun bedrijf inmiddels een groepshuisvesting voor 35 manegepaarden gecreërd die 24 uur per dag kunnen kiezen om naar binnen of buiten te gaan. Buiten is een paddock en kunnen de paarden dus liggen of rollen in het zand, ook is er een deel verhard. Binnen zijn er doorzichtige golfplaten die het licht laten doorkomen. Ze voeren voordroog, voor de verdeling van het onbeperkte ruwvoer zijn er vijf grote ruifen. Er zijn 60 voerplekken voor 35 paarden, zodat er voor ieder paard genoeg ruimte is om een plekje te vinden. Deze ruiven worden twee keer per week gevuld met de shovel. Ook krijgt elk paard zijn/haar eigen brok, hierbij wordt echt gekeken wat het paard nodig heeft. De oude stallen op het bedrijf hebben ze omgebouwd tot poetsplaatsen. Deze poetsplaatsen worden ook ingezet als plek waar de paarden hun brok gevoerd krijgen. De dagbesteding zet het voer klaar. Op deze manier kunnen ze individueel hun brok eten, dit voorkomt chaos in de groepshuisvesting en zorgt ervoor dat de paarden makkelijker te pakken zijn voor de ruiters.

Thijs Visscher en Lizzy de Koning vertellen: “Bij onze vorige stal in Groessen hadden we de paarden overdag op de paddock en in de avond op stal. Maar we merkten dat we de paarden steeds moeilijker te pakken kregen om ze binnen te zetten. Ze wilden liever buiten blijven. Hierdoor hebben we besloten om op onze nieuwe stal een groepshuisvesting te realiseren. Sommige van onze manegeruiters komen zelfs uit Groessen, Den Haag of Almere helemaal bij ons paardrijden, omdat ze ons unieke concept zo kunnen waarderen. De combinatie van groepshuisvesting voor de paarden en een hoog opgeleid team maakt dat we kwalitatief goede lessen kunnen aanbieden en daarmee een bepaalde doelgroep aanspreken.”

“We zijn aardig gegroeid sinds we hier zitten. We kwamen hier met 18 pony’s en paarden. Dat zijn er inmiddels 35 geworden. Het tweede en derde jaar dat we hier zaten hebben we veel paarden geprobeerd in de kudde te introduceren. Bij sommigen verliep dit goed, maar bij sommigen ook niet. Vooral bij de sportpaarden was het wat lastiger, het leek erop dat zij een stukje sociale opvoeding in hun jonge jaren gemist hebben. We hebben gemerkt dat deze manier van huisvesten dus niet bij ieder paard past. Op de plek waar we nu zitten hebben we geen ruimte om de paarden in een stal te zetten, dus als een paard niet in de kudde past, zorgen we voor een andere oplossing, zoals een andere stal of eigenaar. We hebben geen ruimte voor pensionpaardenen daarom focussen we ons enkel op manegeactiviteiten Pensionpaarden komen en gaan waardoor de rangorde steeds opnieuw bepaald moet worden in de kudde. Dit leek ons geen handige optie. Met een vaste groep manegepaarden is er bij onze kudde veel rust. Deze manier van paardenhouden is ook voordeliger. Je hebt lagere investeringskosten. Omdat wij een grote zandpaddock hebben waar de paarden kunnen liggen hebben wij geen strokosten. Het enige wat we moeten doen is het zand in de paddock één keer per vier jaar vervangen en natuurlijk uitmesten.”

Manege Stal van Brenk: “Door ruinen en merries samen te voegen, ontstaat het ‘echte’ kuddegedrag”

Willem, Marrie en Kim van der Horst geven een rondleiding over hun bedrijf in Utrecht. Ze hebben op hun bedrijf Manege Stal van Brenk in Groenekan altijd al loopstallen en boxen gehad, maar sinds 2019 zijn er ook uitloopstallen gecreërd. De paarden kunnen binnen op het stro liggen en buiten ligt er zand. Er is ook een berg gecreërd met zand waar de paarden op kunnen staan. Achter deze uitloopstallen ligt één hectare weidegang, de paarden kunnen daar heenlopen. De loopstallen worden één keer per maand leeggehaald met de shovel. Hierna leggen ze grote strobalen in de stal zodat de paarden daarmee kunnen spelen en ze zelf het schone stro door de stal kunnen verspreiden. Het valt de familie op dat de paarden ondanks slechte weersomstandigheden, het liefst buiten staan. Ook heeft de familie ruiven geÏnstalleerd om meerdere voerplekken met kuilgras te creëren. In het algemeen eten de paarden minder brok maar wel meer kuil, qua kosten komt dit ongeveer op hetzelfde neer als dat er geen groepshuisvesting was. De kleinere pony’s krijgen een bak met mineralen, omdat zij alleen kuilgras krijgen en geen brok.

Door de ruinen en merries samen te voegen in de kuddes, zag de familie ook verbetering, Marrie: “We hadden eerst de merries en ruinen allemaal apart gezet. Maar op een gegeven moment hebben we ze samengevoegd en dit gaat veel beter. Dan ontstaat het ‘echte’ kuddegedrag. De ruinenkuddes konden nog wel eens stoeien met elkaar, maar die zijn door deze verandering veel rustiger geworden. Bij de merries maakte het niet zoveel verschil. De ruinen hebben allemaal een eigen merrie en wisselen wel eens van partner, maar zijn door deze samenvoeging een stuk socialer. Als een nieuw paard wordt geïntroduceerd hebben ze met een halfuur allemaal wel hun plek gevonden in de rangorde. Over het algemeen verloopt dit goed, dit komt ook door de extra ruimte die ze hier hebben.” In de lessen valt dit ook op, Kim: “De paarden zijn socialer en de rangorde is al bepaald. In de lessen zie je dat ook terug. De paarden trappen elkaar minder snel, omdat ze minder fris zijn door de vrije beweging.”

De paarden en pony’s die in de loopstallen en boxen staan, weten precies de weg naar het weiland. Willem: “Ze weten de weg naar het land en ze weten ook hun eigen stal weer terug te vinden. Als we ze binnenhalen, gaan ze hun eigen stal in. Ook door het extra voer natuurlijk. Er zitten wat oudere pony’s bij, die halen we er regelmatig tussenuit om bij te voeren. Vooral bij de oudere paarden en pony’s merken we dat deze manier van huisvesten positief uitpakt. Ze zijn sneller stijf en in een loopstal kunnen ze zelf bewegen en liggen wanneer ze willen, hierdoor zijn ze soepeler in de lessen. ”

Manege & Ponykamp De Burght: “Ruimte voor meer paarden door deze manier van huisvesten.”

Heddy den Hartog en Laila van der Craats zijn in 2012 met hun bedrijf verhuisd naar de andere kant van Barneveld. Ze hebben al vele jaren een groepshuivesting voor hun paarden waarbij het welzijn voorop staat. Op hun bedrijf zijn er drie vaste mensen in dienst voor de verzorging van 60 paarden. Ze hebben een uitloopstal waar de paarden in kuddeverband kunnen lopen, dit noemen ze de Paarden Vrijloop Stal. Ruinen en merries zitten gemengd in de kudde. Binnen is er een deel van de vloer met stro bedekt om op te liggen, de andere helft is van beton. De wanden kunnen open, paarden kunnen dan naar buiten kijken en het zorgt ook voor ventilatie. Buiten is er een paddock met zand, daarbij is er een berg van het zand gecreërd waar ze op kunnen staan. Hier ligt ook een afgezaagd deel van een boom, waar de paarden mee kunnen spelen. De paarden hebben zelf de keuze om naar binnen of buiten te gaan. Er zijn betonnen voerbakken waar de paarden en pony’s kunnen eten. Deze bakken moesten hoog genoeg worden om te zorgen dat paarden er niet in kunnen staan en laaggenoeg zodat kleinere pony’s er ook uit kunnen eten. Ook maaien ze het gras in hun eigen weiland om het vervolgens als voordroogkuil te voeren. Als het gras is gemaaid, mogen de paarden het land in om de restjes op te eten.

Heddy: “Wij hebben al sinds de jaren ‘70 een groepshuisvesting voor paarden. Toendertijd hadden we een gemengd bedrijf met koeien en paarden. Op dit moment staan er in totaal 60 paarden bij ons op stal. We hebben een Paarden Vrijloop Stal gecreëerd, zodat de paarden en pony’s zelf kunnen bepalen of ze naar binnen of buiten willen. Als er te lang zon is of het is te warm, komen ze vaak zelf naar binnen, we hebben namelijk een schaduwdoek als dak. We hebben ook de mogelijkheid om het dak open te doen tijdens de hete zomers maar die hebben we nog nooit open gehad. We kunnen ook de wanden openen, dat zorgt vaak al voor genoeg ventillatie.”

Voor De Burght was een vrijloopstal een meer logische optie dan het bouwen van stallen, omdat dit het paardenwelzijn ten goede komt. Laila: “Voor de paarden is het een zo natuurlijk mogelijke huisvesting en daar moet je het voor doen. Het leven in kuddeverband is voor paarden veel natuurlijker en geeft ze bovendien veel meer bewegingsvrijheid en sociaal contact onderling.

Naast de manegepaarden kunnen ook pensionklanten ervoor kiezen om hun paard in de groepshuisvesting te zetten of in een individuele box. Natuurlijk gaan de paarden overdag wel naar buiten als de klant voor een individuele box heeft gekozen.

Nieuwe technieken toepassen om werk uit handen te nemen

Op De Burght wordt ook gebruik gemaakt van nieuwe technieken om veel werk uit handen nemen: namelijk een voer- en mestrobot. Ben je benieuwd naar deze speciale machines? Lees dan ook het praktijkverhaal over De Burght.