Koop op afstand en het herroepingsrecht
Er wordt steeds vaker ‘op afstand’ gekocht en verkocht, bijvoorbeeld online. Voor koop op afstand gelden specifieke rechten en plichten. Eén van die rechten voor de consument is het herroepingsrecht. Wibe Reddingius, advocaat hippisch recht bij FNRS-partner Langelaar Klinkhamer Advocaten vertelt in de eerste edtie van De Hippische Ondernemer 2022 meer over kopen op afstand en het herroepingsrecht.
Koop op afstand
De term ‘koop op afstand’ komt niet in de wet voor. Koop op afstand is een vorm van een overeenkomst op afstand, waarvan in de wet wel een definitie is opgenomen. Daaruit kan worden afgeleid dat het bij koop op afstand gaat om een overeenkomst tussen een handelaar, dat is simpel gezegd een professionele partij, en een consument. Die koopovereenkomst wordt gesloten in het kader van een ‘georganiseerd systeem voor verkoop op afstand’ (bijvoorbeeld een webwinkel) zonder dat de handelaar en consument op hetzelfde moment persoonlijk aanwezig zijn. Verder geldt dat daarbij tot en met het moment dat de koopovereenkomst wordt gesloten alleen maar gebruik wordt gemaakt van middelen voor communicatie op afstand (bijvoorbeeld telefoon of internet).
Recentelijk heeft de rechtbank Breda geoordeeld over de vraag of de koop van een paard in dat geval kon worden aangemerkt als koop op afstand. In die zaak had de handelaar een verkoopadvertentie voor een paard op een online platform geplaatst, naar aanleiding waarvan de consument het paard bij de handelaar is komen bekijken. Tijdens dit bezoek heeft de dochter van de consument het paard bereden en is met medewerkers van de handelaar gesproken over het paard. Later hebben de consument en de handelaar telefonisch onderhandeld en is een koopovereenkomst gesloten. De kantonrechter oordeelde dat hier sprake was van een koop op afstand. Dat de consument het paard heeft kunnen bekijken en dat haar dochter het paard heeft bereden, leidde volgens de kantonrechter niet tot een andere uitkomst. Volgens de kantonrechter ging het erom dat bij de onderhandelingen over en het sluiten van de koopovereenkomst alleen maar gebruik is gemaakt van middelen voor communicatie op afstand.
Wettelijke regels
De wet bevat specifieke regels voor overeenkomsten op afstand, waaronder koop op afstand valt. Van die regels kan niet in het nadeel van een consument worden afgeweken. De wet bevat onder andere informatieverplichtingen voor de handelaar en het herroepingsrecht voor de consument.
Herroepingsrecht
Het herroepingsrecht houdt in dat de consument de (koop)overeenkomst op afstand binnen veertien dagen kan ontbinden zonder opgave van redenen. Deze termijn wordt ook wel de ‘bedenktijd’ genoemd.
|
Dit herroepingsrecht dient niet te worden verward met het recht van de consument de koopovereenkomst te ontbinden indien (nu nog) binnen zes maanden (en in de toekomst wellicht twaalf maanden) na aflevering blijkt dat de gekochte zaak niet aan de koopovereenkomst beantwoordt, of wel de gekochte zaak blijkt non-conform. Dit moet uiteraard wel met opgave van de reden voor de ontbinding. Dit laatste staat beschreven in De Hippische Ondernemer editie 2, 2021. Bij koop op afstand bestaan beide rechten naast elkaar. |
De consument die gebruik maakt van zijn herroepingsrecht kan de koopovereenkomst ontbinden door het zogenoemde modelformulier voor ontbinding in te vullen en aan de handelaar te sturen of door het doen van een duidelijke verklaring hierover aan de handelaar (bijvoorbeeld een brief). De consument hoeft niet aan te geven waarom hij de koopovereenkomst wil ontbinden. De termijn van veertien dagen begint in de situatie waarin sprake is van één levering te lopen vanaf de dag van ontvangst van de zaak door de consument of door een ander die daarvoor door de consument is aangewezen. De bedenktermijn is dus in principe veertien dagen, maar kan worden verlengd. Dat is het geval als de handelaar niet aan zijn informatieverplichting met betrekking tot het herroepingsrecht heeft voldaan. De handelaar is op grond van de wet verplicht om voorafgaand aan het sluiten van de koopovereenkomst de consument duidelijke en begrijpelijke informatie te verschaffen over het herroepingsrecht. Het gaat hierbij om wanneer dit recht bestaat, de voorwaarden, de termijn, de modaliteiten voor de uitoefening van het herroepingsrecht en het modelformulier voor ontbinding. Als de handelaar de consument de betreffende informatie alsnog verstrekt, dan begint vanaf dat moment de termijn van veertien dagen te lopen.
Het herroepingsrecht geldt niet bij elke koop op afstand. In de wet staat een aantal uitzonderingen, waaronder voor zaken die snel bederven of beperkt houdbaar zijn. In bovengenoemde zaak had de handelaar nog betoogd dat de regels voor koop op afstand buiten toepassing zouden moeten blijven vanwege de onwerkbaarheid daarvan bij de verkoop van paarden. De kantonrechter ging daar niet in mee. Als de consument gebruik maakt van het herroepingsrecht, geldt als uitgangspunt dat hij de ontvangen zaak/zaken binnen veertien dagen na ontbinding moet terugsturen naar of teruggeven aan de handelaar. De kosten van terugzending komen voor rekening van de consument, tenzij de handelaar hem dat niet heeft meegedeeld. De handelaar moet binnen veertien dagen na ontvangst van de ontbindingsverklaring alle betalingen die hij van de consument heeft ontvangen en de leveringskosten aan de consument terugbetalen.
Conclusie
Gelet op de wettelijke rechten en plichten die gelden bij koop op afstand is het voor handelaren van belang om voorafgaand aan het sluiten van een koopovereenkomst met een consument vast te stellen of sprake is van een koop op afstand en zich van de daarvoor geldende rechten en plichten op de hoogte te stellen.
Wibe Reddingius, advocaat bij Langelaar Klinkhamer Advocaten, gespecialiseerd in onder andere hippisch recht.