Competities vanaf 2004 direct een groot succes

Nadat de Ruiteropleiding was opgezet en het Ruiterpaspoort zijn intrede had gedaan bij de FNRS-ruitersportcentra werd er een nieuw onderdeel toegevoegd: de competities. In 2004 werd de Zitcompetitie voor het eerste gehouden en later, in 2015, was de aftrap van de Springcompetitie. Het waren, en zijn nog steeds, competities waarmee een manegebedrijf zich kan onderscheiden van andere manegebedrijven en ruiters zich kunnen meten aan de kwaliteiten van ruiters op een ander FNRS-ruitersportcentrum. Met het ontwikkelen van de landelijke competitie wilde de FNRS de koppeling tussen manegeactiviteiten en de sport optimaliseren.

Bij de FNRS zit je goed

Joep Bartels zei het al in een eerder interview met de FNRS: “Door initiatieven als F-proeven, Zitcompetitie, Enjoy the Ride, Bixie en Carrouselrijden is een ‘nieuwe sportwereld’ ontstaan; laagdrempelig, vrijblijvend, speels en minder gereguleerd. Vormen die soms de brug naar de sport vormen.” De Zit- en Springcompetitie zijn goede voorbeelden van nieuwe ontwikkelingen binnen de sport. En dat is ook wel gebleken, want nog steeds zijn de competities altijd drukbezocht door ondernemers en ruiters. Het is een begrip op veel manegebedrijven.

In 2004 werd een persbericht over de Zitcompetitie verspreid door de FNRS om de competitie op de kaart te zetten. Hieronder een deel van het bericht dat goed beschrijft wat het idee achter Zitcompetitie is:

Wedstrijdopzet

Met de organisatie van de Zitcompetitie kregen ondernemers dus een concept aangeboden om hun klanten nog meer te binden aan hun bedrijf. Het was iets nieuws voor manegeruiters om op een andere manege te gaan rijden en daar deel te nemen aan een competitie. Ondernemers konden selecties houden op hun bedrijf en deze mochten ze zelf naar eigen wens organiseren. Dit kon door bijvoorbeeld selectie in de lessen of het organiseren van selectiedagen. En dit is nog steeds het geval. Ondernemers mogen nog steeds zelf bepalen hoe hun beste ruiters worden geselecteerd om deel te nemen op de regiofinales.

Er is altijd een verdeling van ruiters in verschillende categorieën. Er wordt gekeken naar leeftijd en niveau van de ruiter. In het begin was dit als volgt ingedeeld: Er werd onderscheid gemaakt in ruiters van 6 tot en met 16 jaar en ruiters van 17 jaar en ouder. Ook het niveau F1 tot F4 werd samengenomen in een categorie, net als F5 tot en met F12. In totaal waren er dus vier verschillende niveaus waarin gereden werd.

De verdeling van de categorieën is door de jaren heen niet veel veranderd. Momenteel ziet de verdeling van de categorieën binnen de Zitcompetitie er zo uit:

• Categorie 1: 10 t/m 12 jaar, in het bezit van het F4 diploma
• Categorie 2: 13 t/m 17 jaar, niet in het bezit van het F8 diploma
• Categorie 3: 13 t/m 17 jaar, in het bezit van het F8 diploma
• Categorie 4: 18 jaar en ouder, alle niveaus

Na de selectiedagen op de eigen manegebedrijven volgen de regiofinales. De regiofinales worden georganiseerd op FNRS-ruitersportcentra. Per jaar wisselen de bedrijven die het organiseren. Bij voldoende ruimte voor parkeren, voldoende rijbanen en goede paarden is het mogelijk het manegebedrijf op te geven voor de organisatie van een regiofinale. In het begin gingen de winnaars van de regiofinales direct door naar de halve finale op Horse Event. Dit is nu wel anders, want eerst wordt er nog een kwartfinale gereden op de organiserende ruitersportcentra. Vervolgens gaan die winnaars naar de halve finale. Vervolgens rijden de winnaars van de halve finale vanzelfsprekend in de finale. Deze is al jarenlang tijdens Horse Event. Van elke selectie dag, regio-, halve finales en de finale wordt elk jaar weer een feestje gemaakt.

Tijdens de gehele Zitcompetitie, die officieel begint bij de regiofinales, worden de Zitproeven gereden. Daarbij kijkt de jury uitsluitend naar de houding en zit van de ruiter. Hoe de kwaliteit van de figuren is, is minder van belang. Het gaat erom dat de ruiter de juiste houding en zit heeft en daarbij het paard niet in de weg zit. Er wordt gekeken naar de volgende onderdelen:

• Onafhankelijke zit van de ruiter
• Balans van de ruiter
• Houding van de ruiter
• Beenligging en de juistheid van de beenhulpen
• Handhouding en de juistheid van de teugelhulpen
• Het ontspannen meegaan met de bewegingen van het paard
• Algemene indruk

FNRS leden razend enthousiast

FNRS-leden waren vanaf de eerste editie al enthousiast over de Zitcompetitie. Hieronder lees je twee reacties van leden die bij de eerste editie al mee deden, geschreven in 2004:

Manege Noordland:

“Ik vond het  promotiemateriaal wat we kregen voor de zitcompetitie zo leuk dat we, ondanks dat het kort dag was, toch mee wilden doen aan de zitcompetitie. Als manege hebben wij daarom besloten om de wedstrijd diploma-rijden te verbinden aan de zitcompetitie. De juryleden werden hierover geïnformeerd en waren gelukkig op de hoogte van de zitcompetitie. De ruiters zelf waren zeer enthousiast.

Van ons bedrijf gaan er 6 ruiters naar de regiofinale. Voor deze ruiters worden er nu extra lessen gegeven om de zitproeven te oefenen. Ook ouders zijn enthousiast over de zitcompetitie en geven hun kinderen de gelegenheid om naast de extra zitlessen ook nog privé-lessen te volgen om de houding en zit te verbeteren. Doordat het tijdsbestek volgend jaar groter zal zijn, zijn we van plan om zelfs twee of drie selectiewedstrijden te houden op onze manege”.

Manege Lies Beuker:

“Omdat de zitcompetitie op een korte termijn geregeld moest worden is besloten om, gedurende één week, tijdens de lessen onze ruiters aan de hand van protocollen te beoordelen. Als manegehouder heb ik samen met mijn instructrice op deze wijze 10 ruiters per dag geselecteerd die mee mogen doen aan de selectiewedstrijd op ons bedrijf. De geselecteerde ruiters worden iedere dag vermeld op onze internetsite. De ruiters zijn razend enthousiast en zeer benieuwd of ze zich hebben geselecteerd. Gisteren hebben we zelfs een recordaantal bezoekers gehad op onze internetsite (331!). Ook wordt er tijdens de lessen door de ruiters zelf meer aandacht besteed aan de houding en zit.

We houden twee selectiewedstrijden en vanuit deze wedstrijden wordt het maximum aantal van 16 ruiters afgevaardigd naar de regiofinale. Na de selectiewedstrijden zullen er waarschijnlijk voor de afgevaardigden extra lessen worden georganiseerd om de zitproeven te oefenen.”

Rijden bij de familie Bartels

De competitie werd dus direct serieus aangepakt met als kers op de taart, een finale op Horse Event. Altijd een groot feest en bijzonder om als manegeruiter daar te mogen rijden. Zowel voor de ondernemer als de ruiters is het echt een uitje.

Als winnaar mocht je op bezoek bij de familie Bartels om een rondleiding te krijgen, een clinic van Imke of Tineke Bartels te volgen of mee te doen aan een les van een van de twee amazones. Een super gave prijs natuurlijk! Nog altijd is dit de prijs die de ‘Best zittende manegeruiter’ wint en elk jaar zijn de winnaars er weer enthousiast over. De eerste winnaars kwamen van Stal Mansour, Paardenhouderij De Gulle Ruif, Ruitersportcentrum NOP en Manege Hallinckveld.

Na ‘zitten’ ook het springen een groot succes onder manegeruiters

Na het succes van de Zitcompetitie is ook de Springcompetitie opgezet. Bert van Veldhuisen was de drijvende kracht achter de Springcompetitie en heeft zich toentertijd hard gemaakt dit te realiseren. Helaas is Bert in 2015 overleden en heeft hij de eerste finale van de Springcompetitie op Indoor Brabant niet meer mee kunnen maken. Bert was werkzaam als accountmanager bij de FNRS en was veiligheidsdeskundige. Daarnaast hield hij erg van de springsport, was hij jury, parcoursbouwer, gaf cursussen over springen en was een geliefde collega bij de FNRS. In 2011 schreef Bert al in zijn doelstellingen dat er meer aandacht moest komen voor springen op FNRS-manegebedrijven. Hij had het idee dat dat een positieve bijdrage kon leveren aan de basis van de springsport. Nu nog steeds wordt de competitie gezien als de springplank naar de reguliere springsport.

Maaike den Besten heeft, van 2008 tot 2016, veel met Bert samengewerkt bij de FNRS in de organisatie van de Springcompetitie en vertelt hoe fanatiek Bert was en wat zijn idee hierachter was. Maaike vertelt dat Bert de held van de Springcompetitie is: “Bert heeft de competitie bedacht, uitgewerkt en heeft iedereen ervan overtuigd dat het kon en moest. Alle credits zijn voor Bert. Er zijn veel discussies geweest over de organisatie van de competitie. In tegenstelling tot de Zitcompetitie moesten ondernemers hun manegepaarden meenemen voor de wedstrijden. Dat was en is nog steeds een hele onderneming. Maar Bert was ervan overtuigd dat het kon en manegebedrijven wel mee gingen doen. Wij, de rest van het personeel van de FNRS, zagen de ruiters al in de spanten hangen, maar Bert dacht dat het wel moest lukken. Hij was wel echt de ‘veiligheidsman’ van de FNRS, dus wij zeiden elke keer: “denk nou aan de veiligheid Bert.” Maar hij bleef volhouden dat het kon en het is ook allemaal goed gegaan. En het mooie is dat het nog steeds bestaat en het trekt nog steeds veel deelnemers. We moesten ondernemers in het begin overtuigen om deel te nemen zodat de regiofinale’ door konden gaan. Ook Bert was daar nauw bij betrokken. Het springen is natuurlijk een andere belasting voor je manegepaarden en je moet er geschikte paarden voor hebben en dan moest je ook nog naar een ander bedrijf met die paarden. Een hele onderneming!”

“Bert was echt van het springen en wilde de paardensport stoerder maken zodat het aantrekkelijker was voor de jongens. We hadden de Zitcompetitie en toen zag je toch weer veel meisjes die meededen. Als we een nieuwe competitie gingen opzetten, wilden we ook nieuw publiek trekken. Hij was daar groot voorstander van.”

In 2015 was de allereerste Springcompetitie zoals het nu nog steeds bestaat. Een artikel uit 2013 van Contact Nieuws uit de Achterhoek wijst op een al eerder georganiseerde Springcompetitie.  Maaike vertelt dat er toen al wel een eerste editie van een Springcompetitie is geweest en die elke keer terugkwam, maar dat was erg klein opgezet. De Springcompetitie zoals die nu bestaat is in 2015 pas voor het eerste georganiseerd. Maaike: “Toen hebben we een keer een landelijke voorronde in Deurne gehad. De ene dag was de finale van de Zitcompetitie en de andere dag was de allereerste editie van de voorrondes van de Springcompetitie. Dat was een opstapje, maar zoals de Springcompetitie nu is met de regiofinales op de manegebedrijven en de finales op Indoor Brabant is pas later gekomen.”

“Op een gegeven moment hebben we de springopleiding ‘Springen met plezier’ erbij opgezet en dat zorgde er ook wel voor dat het beter ging lopen met de aanmeldingen. Ondernemers hadden daarmee een handvat waarmee ze konden gaan werken. Op het bedrijf konden ze dan al S-proeven organiseren. Hierdoor kwam er een ontwikkeling in de competitie. Er gingen meer bedrijven deelnemen. Het springen ging bij meer bedrijven leven. Er kwamen ook meer locaties bij voor de regiofinales, omdat we anders niet alle aangemelde ruiters kwijt konden en we hadden veel terugkerende bedrijven. Die wilden elke keer weer mee doen. Naarmate de Springcompetitie vaker georganiseerd werd wisten bedrijven ook weer beter waar ze aan moesten werken, dus zag je ook een ontwikkeling bij de ruiters die meededen. Die werden steeds beter.”

  
De eerste finale Springcompetitie en direct bij Indoor Brabant

Ruiters worden ingedeeld op hun eigen niveau dat gaat om de hoogte van de hindernissen. Zo heb je de categorieën S40, S60 en S80. Ze nemen de paarden mee van hun eigen ruitersportcentrum en rijden het parcours dus op een bekend paard. Dit kan veel vertrouwen geven, omdat de ruiter het paard kent, maar het is wel spannend om met je paard ineens op ander terrein een parcours te moeten rijden. En dit allemaal werd en wordt nog steeds georganiseerd met een doel: het promoten van de springsport en ruiters een goede opleiding geven, zodat ze eventueel straks goede aansluiting hebben op de wedstrijdsport.

Verhuizing Springcompetitie

Van Indoor Brabant is de finale van de Springcompetitie verhuisd naar het Nationaal Hippische Centrum in Ermelo. De editie van 2017/2018 werd daar voor het eerst gehouden en ook daar weten de FNRS en KNHS er een feestje van te maken. Door de grote ambiance van de Amaliahal geeft het de ruiters het gevoel van een echte wedstrijd. Elk jaar strijden er honderden ruiters om de manege  de titel ‘Best Springend Ruitersportcentrum’ te geven. De opzet van de Springcompetitie is nog weinig veranderd. Nog altijd organiseren de FNRS-ruitersportcentra een selectie om hun beste springruiters te selecteren voor de regiofinales die worden georganiseerd bij FNRS-ruitersportcentra. Daar komen weer de best springende ruiters uit die naar de halve finale mogen om vervolgens daar te strijden om in de finale te mogen rijden. Uiteindelijk rijden 20 ruiters in de finale.

Springcompetitie op het Nationaal Hippisch Centrum in Ermelo