Wat is droes?
Droes is een besmettelijke ziekte die alleen bij paarden, ezels en muildieren voorkomt. De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus Equi. De bacterie wordt overgebracht via slijmdeeltjes en pus. In een vochtig of organisch milieu kan de bacterie zes tot acht weken zelfstandig doorleven. Via indirect contact kan hierdoor besmetting plaatsvinden. Door de bacterie ontstaan ontstekingen in de lymfeknopen, welke zich uiten tot pijnlijke zwellingen. Meestal blijven de ontstekingen alleen in de lymfeknopen in het gebied rond de keel. In enkele gevallen verplaatst de bacterie zich via de bloedbaan naar andere plaatsen van het lichaam. Hierdoor ontstaan abcessen in bijvoorbeeld organen, buikholte, borstkas en/of spieren. Dit wordt verslagen droes genoemd. Bij deze vorm van droes is er slechts een kleine kans op herstel. De meeste paarden overlijden eraan. Droes komt voornamelijk voor bij paarden jonger dan vijf jaar en in het bijzonder bij veulens en jaarlingen. 75% van de paarden die droes hebben gehad, zijn na de ziekte immuun voor de bacterie. Ongeveer 10% van de paarden die droes hebben gehad, blijven drager. Deze paarden kunnen bij een lagere weerstand opnieuw de droesbacterie uitscheiden en daarmee andere paarden besmetten. Een paard met droes kan 1 tot 2 maanden na herstel de bacterie blijven uitscheiden.
Symptomen
Droes heeft een incubatietijd van 3-14 dagen. Dit betekent dat de symptomen pas 3-14 dag na besmetting op zullen treden. Besmette paarden kunnen de volgende symptomen vertonen:
- Koorts;
- Heldere, witte neusuitvloeiing die na enkele dagen pusachtige wordt;
- Sloom;
- Eten slecht of helemaal niet;
- Paard staat met gestrekte hals;
- Abcessen, meestal onder of achter de kaak.
Maatregelen rondom de stal
Wanneer droes wordt vastgesteld bij een paard, moeten verschillende maatregelen getroffen worden:
- Het besmette paard moet van de andere paarden worden geïsoleerd;
- Nieuwe paarden mogen niet in de stal worden toegelaten en paarden mogen het bedrijf niet verlaten
- Elk paard moet over een eigen waterbak beschikken;
- Andere paarden in de stal moeten goed in de gaten gehouden worden door onder andere twee keer per dag temperatuur op te nemen;
- Personeel die regelmatig in contact komen met paarden buiten de stal moet zoveel mogelijk wegblijven van de besmette stal;
- Na elke contact met het paard moeten handen gewassen worden en kleding gewisseld.
Therapie
Als een paard abcessen heeft gevormd, is het beste rustig afwachten tot de abcessen open gaan of zover gerijpt zijn dat een dierenarts ze kan openen. Om het rijpen van de abcessen te bevorderen, kan het abces worden kaalgeschoren en ingesmeerd met trekzalf. Het paard moet wel in de gaten gehouden worden, omdat hij benauwd kan worden wanneer de keelstreek erg gezwollen is. Als dit niet over gaat met medicijnen of door het openen van de abcessen, moet een buisje in de luchtpijp geplaatst worden waar het paard door kan ademen. Door de abcessen heeft het paard een pijnlijke keelstreek en kan slikken zeer doen. Dit heeft als gevolg dat hij slecht eet en drinkt. Het paard kan hierbij geholpen worden door hem vloeibaar voedsel te geven. Daarnaast kan voer op borsthoogte aangeboden worden, wanneer het paard moeite heeft om zijn hoofd naar beneden te doen. Na het barsten van de abcessen, moet het voer weer op de grond aangeboden worden, zodat de pus makkelijk kan afvloeien. Het paard moet behandeld worden met pijnstillers als hij niet meer wil eten en drinken. Zijn de abcessen doorgebroken of geopend, dan moeten deze zo lang mogelijk open gehouden worden. Anders kunnen er nieuwe abcessen ontstaan. De open abcessen moeten meerdere keren per dag gespoeld worden met desinfecterende vloeistoffen. Bij hoge koorts kan de dierenarts beslissen om ontstekingsremmers te geven. Binnen 48 uur na het doorbreken van de abcessen moet de temperatuur dalen. Is dit niet het geval, dan is de kans groot dat op andere plekken in het lichaam abcessen zijn gevormd en sprake is van verslagen droes.
Preventie
Droes is lastig tegen te houden, omdat een paard droes met zich mee kan dragen wanneer de symptomen nog niet zichtbaar zijn. Wel zijn er enkele tips om een grote droes uitbraak zoveel mogelijk te voorkomen:
- Probeer contact met andere paarden zoveel mogelijk te vermijden;
- Zorg dat de stal niet overvol wordt;
- Wees alert op indirect contact: zet het paard niet ergens waar eerder vreemde paarden vaststonden;
- Houd nieuwe paarden enkele weken in quarantaine. Controleer de temperatuur gedurende die weken. Wanneer ze geen koorts of ziekteverschijnselen hebben, kunnen ze bij de groep gevoegd worden;
- Desinfecteer stallen waar tijdelijk andere paarden hebben gestaan;
- Was uw handen en trek schone kleding aan bij bezoek aan een andere stal.
Enting
Sinds enkele jaren is er een enting verkrijgbaar tegen droes. De enting kan worden toegepast bij een leeftijd vanaf 4 maanden. Via een injectie in de bovenlip wordt de vaccin toegediend. Bij de meeste paarden ontstaat na de vaccinatie een kleine zwelling in de bovenlip. In het algemeen is deze niet pijnlijk, maar sommige paarden verdragen een paar dagen het bit niet goed.
De basisvaccinatie bestaat uit twee vaccinaties met een interval van vier weken. Daarna is om de drie maanden een herhalingsvaccinatie nodig. De vaccinatie biedt maar kort bescherming, omdat het een vaccinatie tegen een bacterie betreft. Als er een droesuitbraak plaatsvindt tussen de 3 tot 6 maanden na de basisvaccinatie, geeft een herhalingsvaccinatie snel herstel.
